Zdrowie Border Collie
Wbrew obiegowym opiniom, rasa Border Collie jest obciążona dziedzicznymi chorobami. Badanie hodowlanej suki i reproduktora powinno być szerokie i dokładne.
CEA – Anomalia oczu collie (Collie Eye Anomaly) – wrodzona, dziedziczna choroba oczu, dotykająca siatkówkę i naczyniówkę oka.
TNS – Zespół Uwięźniętych Neutrofilów (Trapped Neutrophil Syndrome) – wrodzony, dziedziczny brak odporności psów.
CL – Lipofuscynoza Ceroidowa (NEURONAL CEROID LIPOFUSCINOSIS) – rzadka, genetycznie uwarunkowana choroba metaboliczna, dziedziczona w sposób autosomalny recesywny. Atakuje przede wszystkim neurony mózgu. Wywołuje szereg niepokojących zmian psychicznych oraz dysfunkcji motorycznych, uszkadza nieodwracalnie wzrok i prowadzi do śmierci.
IGS – Zespół Imerslund-Grasbecka – zaburzenie wchłaniania jelitowego kobalaminy u border collie. Zaburzenie to jest typem zaburzenia metabolicznego. Charakteryzuje się nieprawidłowym rozwojem, neutropenią, zmniejszeniem stężenia kobalaminy i anemią nieodwracalną. Inne symptomy obejmują chroniczną utratę apetytu, megaloblastyczne zmiany w szpiku kostnym, kwasicę metylomalonową oraz homocysteinemię. Choroba ujawnia się do około 12 tygodnia życia szczeniaka.
SN – Neuropatia czuciowa Border Collie – Neuropatia czuciowa jest wrodzonym postępującym zaburzeniem neurologicznym dotyczącą nerwów obwodowych. Obwodowy układ nerwowy jest odpowiedzialny za uczucie czucia w skórze i kontrolę mięśni. Choroba nerwów czuciowych powoduje neuropatię czuciową. Neuropatię czuciową można podzielić na dwie grupy, odziedziczone lub nabyte w wyniku procesów chorobowych lub urazów. Dziedziczna neuropatia czuciowa jest rzadkim zaburzeniem, ale została zgłoszona w kilku krajach na całym świecie.
Hip laxity 1, Hip laxity 2 – Wiotkość stawu biodrowego. Jest częstym zaburzeniem u psów. Choroba ma wieloczynnikowe pochodzenie, co oznacza, że objawy są połączeniem czynników genetycznych, jak również środowiska. Hip Laxity ma dwie główne cechy:
• Wiotkość: Można to zdefiniować przez „nienormalną swobodę ruchu kości w stawie biodrowym”. W rezultacie biodro jest mniej stabilne w porównaniu ze zdrowymi psami.
• Skostnienie i formowanie się kości. U młodszych psów można spowolnić normalny proces tworzenia kości. Zarówno wiotkość jak i kostnienie powodują rozwój artrozy, gdy psy dojrzewają. Psy, które są najbardziej dotknięte, mogą mieć objawy już po kilku miesiącach życia. U innych chorych psów rozwija się artroza w późniejszym wieku.
MDR1 – uszkodzenie białka transportowego MDR1 (Multidrug-Resistenz Transporter) – nadwrażliwość na niektóre leki: Lista niebezpiecznych leków:
Środki odrobaczające: Ivermectin , Selamectin, Moxidectin, Doramectine, Abamectine, Milbemycine
Leki nasercowe: Digoxin, Quinidine, Digitoxine, Diltiazem, V érapamil
Gastrologiczne: Loperamid, Domperidon, Cimetidine, Ondansetron, Immodium, Loperal
Preparaty immunosupresyjne.: Cyclosporin A,Tacrolimus
Sterydy: Dexamethasone, Hydrocortisone
Leki onkologiczne: Doxorubicine, Paclitaxel, Vincristine, Vimblastine, Dactinomicine, Mitoxantrone
Narkotyki: Morfina
Antybiotyki: Erythromycin, Grepafloxacin, Sparfloxacine
Środki przeciw-drgawkowe: Fenytoina
Środki hormonalne: Oestradiol
Cystinuria II -A – to autosomalne zaburzenie recesywne, które wpływa na zdolność psa do filtrowania cystyny z moczem, co prowadzi do powstawania kamieni w przewodzie moczowym i rozwoju stanu zapalnego oraz zablokowania cewki moczowej. Choroba ta częściej dotyka samców, ze względu na długą, wąską cewkę moczową. Suki wykazują objawy znacznie rzadziej i mogą być całkowicie bezobjawowe.
HUU – Dziedziczna hiperurykururia – to mutacja genetyczna powodująca metabolizowanie odpadów w postaci kwasu moczowego w moczu. Kwas moczowy tworzy twarde kamienie w pęcherzu, powodując ból i stan zapalny, gdy kamień porusza się przez drogi moczowe.
DM – Meliopatia zwyrodnieniowa – choroba atakuje białą tkankę rdzenia kręgowego i jest uważana za psi odpowiednik stwardnienia zanikowego bocznego (choroba Lou Gehriga) występującego u ludzi. Średni wiek zachorowania psów z mielopatią zwyrodnieniową wynosi około 9 lat.
MH – Złośliwa hipertemia – jest wrodzonym zaburzeniem mięśni szkieletowych charakteryzującym się hiperkarbinią, rabdomiolizą, uogólnionym przykurczem mięśni szkieletowych, arytmią serca i niewydolnością nerek, która rozwija się po wystawieniu na działanie sukcynylocholiny lub lotnych środków znieczulających. Specyficzne interwencje, w tym stosowanie antagonisty kanału wapniowego, dantrolenu, skutecznie odwracają objawy zespołu MH.
PLL – Primary Lens Luxation – dziedziczna nieprawidłowość oczu. Charakteryzuje się dyslokacją soczewki w oku z powodu pękania więzadeł, które utrzymują soczewkę na miejscu. Wiek zachorowania jest zmienny w zależności od tego, czy pies ma jedną lub dwie kopie mutacji, ale choroba objawia się w wieku między 2 do 8 lat nagłym podrażnieniem oka. Objawy obejmują nadmierne mruganie, mrużenie i łzawienie oka. Jeśli leczenie nie nastąpi natychmiast, przemieszczenie soczewki może prowadzić do jaskry i utraty wzroku.
Reproduktora/ sukę hodowlaną można przebadać pod kątem w/w chorób w jednym z laboratoriów: CombiBreed – https://www.combibreed.com,
Cały pakiet badań genetycznych Border Collie obejmuje wszystkie w/w choroby, a koszt jest niższy niż robienie pojedynczego badania CEA.
Kolejne badania to zdjęcia RTG stawów biodrowych, barkowych i łokciowych, mających wykluczyć istnienie dysplazji (HD, ED) lub OCD.
Dysplazja stawu biodrowego – jednostka chorobowa polegająca na niedopasowaniu główki kości udowej do panewki. Dysplazja może dotyczyć zarówno budowy samej główki jaki i panewki. Stąd rozróżniamy dysplazję główkową i panewkową. W sytuacji skrajnego spłycenia panewki może dojść do permanentnego zwichnięcia stawu biodrowego. Wyróżniamy postacie radiologiczne i kliniczne dysplazji. Postać kliniczna wiąże się z przewlekłym bólem stawów biodrowych i kulawizną.
Dysplazja może być wrodzona (uwarunkowana genetycznie) lub nabyta. Przy predyspozycjach genetycznych niezwykle ważne jest właściwe w/w prowadzenie psa właściwie przez całe jego życie. Szczególnie narażone są szczenięta w okresie intensywnego wzrostu.
Za najczęstsze przyczyny dysplazji uważa się: uwarunkowanie genetyczne, wczesną sterylizację psa/suki, otyłość, wymuszony i zbyt dynamiczny ruch.
https://psy24.pl/choroby-psow,ac123/dysplazja-choroby-genetyczne-dysplazja-psow,2875
OCD – jednostka chorobowa, w konsekwencji której dochodzi do powstawania odprysków kostnych w stawie. Odprysk taki doprowadza do nieodwracalnego uszkodzenia chrząstki stawowej, w konsekwencji czego może rozwinąć się choroba zwyrodnieniowa stawu i przewlekła kulawizna. Choroba może dotknąć staw: łokciowy, barkowy, kolanowy.
Jako główne przyczyny tej jednostki chorobowej wymieniono w opracowaniach naukowych: czynnik genetyczny (poligeniczny), wiek (okres od 5-10 miesiąca życia), płeć, zbyt szybki wzrost (uwarunkowany nadmiernym dostępem do jedzenia), nadwyżki składników odżywczych (głównie białka, energii, wapnia i fosforu), kontuzje, a także ilość i rodzaj aktywności szczeniaka.
„Podsumowując, większość badań jako przyczynę OCD wskazuje na genetyczną zdolność do szybkiego wzrostu i rozwoju psa, który dodatkowo jest „popychany” intensywnym odżywianiem w czasie najbardziej aktywnego okresu wzrostu. Jest to najczęstsza przyczyna wystąpienia OCD”.
(Fragment przetłumaczonego opracowania naukowego: https://lib.dr.iastate.edu/cgi/viewcontent.cgi?referer=https://www.google.pl/&httpsredir=1&article=3187&context=iowastate_veterinarian)
https://www.acvs.org/small-animal/osteochondrosis-of-the-shoulder
https://wagwalking.com/condition/osteochondritis-dissecans
http://cal.vet.upenn.edu/projects/saortho/chapter_84/84mast.htm#pathosteochondrosis